Teknoloji

Depremler, Dünya’nın merkezinde yeni bir iç çekirdeğin keşfedilmesine yol açtı.

Gezegenimizin iç işleyişi hakkındaki bilgimiz depremlere bağlıdır. Depremler sırasında üretilen sismik dalgalar, gezegen içindeki sınırlardan seker veya çevredeki bir değişiklikle yansıyan veya kırılan ışık dalgalarına bükülür.Ancak ne kadar derine inerseniz, hem sadece neredeyse doğrudan gezegenin merkezinden geçen dalgalar etkilendiğinden hem de daha uzak uçlardaki etkileşimlerin yarattığı gürültü nedeniyle çalışmak daha da zorlaşır.

Sonuç olarak, 20 yıldan fazla bir süredir Dünya’nın içinde bir iç çekirdek olduğu varsayılsa da, bu iddia belirsiz kaldı. Avustralya Ulusal Üniversitesi’nden Dr. Thanh Son Phạmve Profesör Hrvoje Tkalcic bunu son zamanlarda yayınlanan bir makalede nihayet doğruladıklarını iddia ediyorlar. Bu sonuca varmak için, Dünya üzerinde ileri geri seken ve bazı durumlarda beş kez geçen 6 ve üzeri büyüklükteki 200 depremin sismik dalgalarının varış sürelerindeki gecikmeleri kullandılar.

Phạm ve Tkalčić bu en içteki çekirdek 650 kilometre genişliğinde sağlam bir “metal top” Kendisini Ceres’ten küçük ama diğer ana kuşak asteroitlerinden daha büyük yapan asteroitler olarak tanımlıyor. Sismik P dalgaları, Dünya’nın dönme eksenine 50 derecelik bir yol boyunca yüzde 4 daha yavaş hareket eder. Yazarlar bunu, demir atomlarının çok yüksek sıcaklık ve basınçlarda kendilerini düzenleme şeklinden kaynaklanan kristal bir yapıya sahip olduğunun bir işareti olarak yorumluyorlar. Katı çekirdeğin geri kalanı boyunca hareket, ekvator düzlemi yönünde en yavaş gerçekleşir.

Tkalciç, “ Bu iç çekirdek, Dünya’nın evrimsel tarihinin bir zaman kapsülü gibidir. Gezegenimizin geçmişindeki olaylara açılan kapı görevi gören fosilleşmiş bir kayıttır. Yüz milyonlarca ila milyarlarca yıl önce Dünya’da meydana gelen olayları görüyoruz.Yazarlar, büyük bir küresel olayın en içteki çekirdeğin iç çekirdeğin geri kalanından farklılaşmasına neden olduğunu, ancak bunun ne olduğunu artık bilmediklerini savunuyorlar.

Sıvı dış çekirdeğin kısımları katılaştıkça iç çekirdeğin bir bütün olarak büyüdüğüne inanılmaktadır. Ancak, en içteki çekirdek ile onu çevreleyen kabuk arasındaki sınırın değişip değişmediğini bilmiyoruz.

Yazarlar, gelecekteki araştırmaların en içteki çekirdeğin ortasındaki ucu ve onu çevreleyen kabuğu incelemesini önermektedir.

Geçen yıl, Tkalčić ve başka bir meslektaşı, Mars’ın iç yapısı hakkındaki görüşlere meydan okuyarak, mantosunun katı bir kabuğa soğumak yerine hâlâ hareketli magmaya sahip olduğuna dair kanıtlar sundu. Araştırma Nature Communications dergisinde yayınlandı.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu